De kleinste foto die ik in mijn collectie heb is gemaakt in 1897 te Nijmegen door de fotograaf Gerard Korfmacher. Het lijkt mij een concept en formaat dat hij zelf heeft bedacht. Je ziet dit voor zover ik weet geen enkele andere fotograaf in de 19de eeuw doen. Opvallend is de compositie met de ogen van de personen op 1/3 hoogte van het papierformaat en heel veel wit ruimte onder de gezichten.
Gerard Korfmacher
Gerard was ook zo een fotograaf die vanuit Duitsland (Coslar) naar Nederland is vertrokken. Hij is zich echter wel vlakbij de Duitse grens gaan vestigen, namelijk in Nijmegen. Hij verhuisde zijn studio meermalen binnen de stad, de foto die ik heb is gemaakt in het pand aan de Molenstraat 2.
Hierboven zie je hoe in het atelier van Korfmacher gebruik werd gemaakt van natuurlijk licht. Grote ramen aan de zijkant en in het dak. Middels blinderinggordijnen kon hij het licht sturen of dimmen.
Maar Gerard is in zijn woonplaats niet bekend geworden door zijn portretfotografie. In opdracht van de gemeente maakte hij foto's van de stad en vooral van de vestingwerken. Deze foto's zijn later in diverse publicaties gebruikt en laten het Nijmegen van toen zien.
Jonkvrouw Isa
Op de foto zien we twee jongedames van rond de 15 jaar en op de achterkant staat geschreven: Isa van Pabst van Bingerden en Jeanne v.d. Berg. Omdat je mensen op een foto meestal van links naar rechts voorstelt, ga ik er vanuit dat links Isa en rechts Jeanne te zien is. Over Jeanne heb ik geen gegevens kunnen vinden, maar van onze Isa ontdekte ik dat zij een jonkvrouw is.
Haar volledige naam is Isabella Geertruida Catharina Elisabeth van Pabst van Bingerden en ze is in 1882 geboren in Nijmegen. Haar vader is Rudolph Willem Jacob van Pabst van Bingerden en haar moeder Cunéra Engelen van Pijlsweert. Beide ouders zijn van adel, maar de van Pabst van Bingerden werden pas in de 19de eeuw ingelijfd tot de Nederlandse Adel. De familie kwam oorspronkelijk uit Duitsland en waren voornamelijk ambtenaren uit Brandenburg. Isa was de laatste telg van deze adelijke familie, zij overleed in 1963.
Op het moment dat deze foto werd gemaakt wist zij nog niet dat haar toekomstige echtgenoot baron Carl Oscar Philip Creutz zou gaan worden. Het echtpaar verhuisde naar Ede waar Creutz werd aangesteld als burgemeester.
Tijdens zijn ambtstermijn groeide het aantal inwoners van de gemeente tot 35.000. Dit kwam onder andere door de komst van de Enkafabriek in 1919. Ook kwam er een grote verbetering in het wegennet in de gemeente en kon er voor het eerst voortgezet onderwijs worden genoten in Ede.
Door een meningsverschil tussen B&W en de gemeenteraad over een nieuw aan te stellen gemeentearchitect, dreigde Creutz in 1920 zijn functie neer te leggen. Door druk vanuit de gemeenteraad, maar ook door een burgerinitiatief onder leiding van notaris Fischer, besloot Creutz uiteindelijk toch aan te blijven. Hij was geliefd bij de bevolking en diende Ede tot zijn 65ste in 1938. Hierna vertrokken zij naar Bern Zwitserland, waar hij drie jaar later overleed.
Volgens een kadastraal document woont Isa in 1942 weer in Arnhem en verkoopt zij het huis in Bennekom van haar en de burgemeester.
