Tot een paar maanden geleden wist ik niet dat de personen in het Swierstra Fotoalbum een indirecte link hadden met de schilder en fotograaf Breitner. In mei van 2023 schreef ik het eerste artikel over de inhoud van de foto’s en een half jaar later nog een tweede. Begin dit jaar kreeg ik een email uit Australië van Alan Brooke een nazaat van Cornelis Swierstra en vervolgens kwam daar achteraan een email van Erik Swierstra uit Amsterdam. Van Erik kreeg ik allerlei informatie toegestuurd en werd het verhaal achter de foto’s alleen maar interessanter.
Geesje Kwak
Om het geheel te duiden begin ik maar met Geesje Kwak. Zij is als 16 jarige waarschijnlijk ooit aangesproken op straat door de schilder George Hendrik Breitner met de vraag of ze model wilde staan. Geesje die als dienstmeisje werkzaam was kon wel een extra centje gebruiken en is daarop ingegaan.
Dit had als gevolg dat zij het bekendste model van Breitner is geworden als het ‘meisje in de kimono’. Haar oudere zus Anna heeft ook een enkele keer voor Breitner geposeerd ter vervaardiging van de kimono schilderijen.
Niesje Kwak
Geesje ging samen met haar jongere zus Niesje in 1895 een nogal onzeker avontuur tegemoet toen zij besloten om per schip af te reizen naar Zuid-Afrika. Geesje was toen 18 jaar en Niesje 2 jaar jonger, voor mij onvoorstelbaar dat je op zo jonge leeftijd besluit om zo een grote stap te maken. Maar de jongedames kwamen zonder problemen uiteindelijk terecht in Pretoria en vonden daar ook werk in een kruidenierswinkel naast de fotostudio van Joseph Munro. Zo werd Geesje na Breitner nog één keer gevraagd om te poseren, maar dan wel samen met haar zusje Niesje. De gemaakte foto werd tentoongesteld op de South African Industrial and Arts Exhibition waar zo een 15000 bezoekers langs de afbeelding van Niesje en Geesje liepen.
In 1899 is Geesje in Pretoria door tuberculose overleden en kwam Niesje er alleen voor te staan, alhoewel…. Waarschijnlijk had zij al een relatie met Cornelis Swierstra die samen met zijn broers ook vanuit Amsterdam naar Pretoria was gekomen. Het verhaal over de vier broers kun je terugvinden op deze website.
Ik heb dus een fotoalbum van de familie Swierstra en een enkele foto waarop ook Niesje is te zien toen zij alleen naar Nederland terugkeerde om nog een keer haar familie te zien. Hieronder een gerestaureerde foto uit mijn collectie.
Het boek Geesje & Anna
Jenny Reynaerts van het Rijksmuseum heeft geweldig werk verricht en het verhaal van Geesje, Anna en Niesje uitgebreid beschreven. Ook het verhaal van de gebroeders Swierstra komt aan bod die meevochten tijdens de Tweede Boerenoorlog. Nog voordat ik dit allemaal wist heb ik ook nog gekeken naar de film De Dirigent over Antonia Brico die een pleegdochter van Anna Kwak blijkt te zijn. Heel bijzonder allemaal dat ik zo bij dit verhaal betrokken ben geraakt door een paar tientjes te besteden aan een oud fotoalbum. Koop vooral het boek Geesje & Anna.
